Jezioro Hańcza

Jezioro leżące w zachodnim zakątku Suwalskiego Parku Krajobrazowego jest najgłębszym jeziorem w Polsce, a także jednym z najgłębszych w Europie (108,5 m). Typowy zbiornik rynnowy o powierzchni 305 ha, długości prawie 5 km i maks. szerokości 1 km. Lustro wody leży na wysokości 227 m n.p.m. 

Brzegi pokryte licznymi głazami, w większości strome i wysokie, linia brzegowa urozmaicona malowniczymi zatokami i półwyspami. Dno urzeźbione rowami, dołami i stromymi wąwozami. Hańcza jest jeziorem α-mezotroficznym o wodach bardzo czystych i o dużej przezroczystości. Roślinność jeziora jest bardzo uboga. 

Zooplankton charakteryzuje się występowaniem skandynawsko-bałtyckich gatunków skorupiaków. Spośród ryb występuje tu m.in. głowacz pręgopłetwy, sieja, sielawa. Ze względu na unikalny charakter jeziora, w 1963 roku utworzono tu rezerwat wodno-krajobrazowy "Jezioro Hańcza".

Nurkowanie

Na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego znajduje się kilka baz nurkowych wraz z wypożyczalniami sprzętu do nurkowania. Polecamy naszym gościom aby skorzystali z nurkowania „intro”, podczas którego, będąc pod opieką instruktora nurkowania, zobaczą na czym polega ten sport i bez większych wydatków i ryzyka obejrzą podwodne krajobrazy. Nurkowanie intro trwa z reguły około 20-30 minut i odbywa się na niewielkiej głębokości, mimo to dla większości osób jest ono niesamowitym przeżyciem.

Najbliższa baza nurkowa to Centrum Nurkowe Banana Divers

www.bananadivers.pl

Dla rowerzystów

Najbardziej atrakcyjną formą poznania Suwalszczyzny i bliskiego kontaktu z jej wyjątkową naturą są wycieczki rowerowe. W siedzibie Suwalskiego Parku Krajobrazowego w Turtulu znajduje się wypożyczalnia rowerów. Można tam otrzymać informacje na temat tras rowerowych i kupić mapki.

Spływy kajakowe

Polecamy jednodniowe spływy kajakowe Czarną Hańczą, Rospudą i Marychą.

www.wigry24.pl , tel. 604 061 479 

www.kajaki-strumyk.pl , tel. 507 683 023, 503 677 193 

www.rospuda.pl , tel. 604 18 00 83 

www.szot.pl , tel. 87 643 43 99, 601 146 703

Jednodniowe wycieczki na Litwę

www.biuro-eskapada.pl , tel. 508 448 042

Wigierska Kolejka Wąskotorowa

Wigierska Kolejka Wąskotorowa jest kolejką turystyczną o długości 10 km. Jej szlak wiedzie z Płociczna przez południową część Wigierskiego Parku Narodowego. Wzdłuż szlaku, w atrakcyjnych miejscach, niemal nad samymi brzegami jeziora Wigry urządzono przystanki widokowe: Binduga, Powały, Bartny Dół. Początek i zakończenie przejażdżki odbywa się zawsze w Płocicznie. Latem turyści jadą w odkrytych wagonikach, poza sezonem letnim w krytych i ogrzewanych.

Adres: Płociczno Tartak 40, 16-402 Suwałki

Telefon: 87 563 92 63

Safari

Od maja do końca października można odbyć bezkrwawe safari w zagrodowej hodowli dzikich zwierząt. Hodowla znajduje się w miejscowości Zatyki u podnóża Tatarskiej Góry i nosi nazwę „Gospodarstwo Ekologiczne Rodziny Rodziewiczów”.

Gospodarstwo jest ewenementem w skali regionu. Bowiem na ok. 300ha ogrodzonej ziemi, w pięknej , zielonej, poprzecinanej licznymi wzniesieniami i oczkami wodnymi okolicy, można spotkać stada danieli, jeleni europejskich, jelenie mandżurskie, dziki, świniodziki. Znajduje się tu jedyne w europie gniazdo jelenia marali. Mieszkają także muflony, dzikie owce arui, koniki Przewalskiego, tarpany, długowłose jaki, guanako, lamy, krowy, owce kameruńskie, kozy a nawet wielbłądy i zebry. Można obserwować orły bieliki, żurawie, czaple i gniazdujące na bagnach kormorany. Jest też egzotyczne ptactwo: strusie, pawie bażanty. Gospodarstwo zwiedza się na pokładzie samochodu terenowego.

Rezerwacja pod numerem telefonu: 87 615 49 43 lub 509 951 368

Park linowy

W samym sercu Suwalskiego Parku Krajobrazowego, pomiędzy Górą Zamkową a Górą Cisową, nad jeziorem Jeglówek znajduje się Park Linowy TWIERDZA JAĆWINGÓW. Park jest częścią całego kompleksu lasów, łąk i stawów, które tworzą Folwark Ordonówka. 

Park Linowy obejmuje 4 trasy linowe o różnym stopniu trudności. Jedna z tras została specjalnie przygotowana dla najmłodszych. Najciekawszą atrakcją jest najdłuższy w Polsce zjazd tyrolski, czyli zajazd na linie (420 m). W Parku Linowym znajduje się wiele ciekawych przeszkód, które zainstalowane są na różnej wysokości. Najwyższe znajdują się nawet na wysokości 15 m. 

Udziejek 18, 16-404 Jeleniewo

Tel. 888 632 335

www.twierdzajacwingow.pl

Turtul

zlokalizowana jest tu siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Ten najstarszy w Polsce park krajobrazowy o powierzchni 62,8 km2 otacza ochroną polodowcowy krajobraz, a w nim: morenowe wysoczyzny, głazowiska, sandry, kemy, ozy, wiszącą dolinę rzeczną, liczne jeziora, w tym jez. Hańcza.

W Turtulu mieści się punkt informacji turystycznej i izba regionalna oraz przyrodnicze wystawy czasowe. Przy siedzibie Parku znajduje się zabytkowa tama spiętrzająca wody rzeki Czarnej Hańczy, tworząc rozlewisko - Staw Turtulski, punkt widokowy na dolinę rzeki Czarnej Hańczy, źródliska rzeki Szeszupy i oz turtulsko - bachanowski.  Rozpoczynają się tu ścieżki poznawcze „W dolinie Czarnej Hańczy” i „Źródła Szeszupy”.

www.spk.org.pl

Głazowiska Bachanowo nad Czarną Hańczą

Rezerwat geologiczno-krajobrazowy o powierzchni 0,98 ha został utworzony w 1972 r. Położony jest w dolinie Czarnej Hańczy. Obejmuje fragment łąki z rozległym głazowiskiem. Miejsce największego nagromadzenia głazów narzutowych w Polsce. 

Na powierzchni 3 ha występuje około 10 tysięcy głazów, których obwód wynosi od 0,5-3,0 metrów oraz kilka o obwodzie 6,0-9,0 metrów. Głazy pochodzą z rozmycia przez wody poziomu gliny zwałowej, pochodzącej z wytopienia lądolodu. W wyniku rozmycia gliny drobniejszy materiał (piasek i żwir) został wypłukany i zabrany przez prąd wody.

Smolniki

Smolniki - Wieś położona przy północnej granicy Suwalskiego Parku Krajobrazowego, założona w połowie XVII wieku. Z okolicznych wzgórz można podziwiać wyjątkowo malownicze widoki na panoramę doliny Szeszupy z zespołem Jezior Kleszczowickich. 

Tu nagrywano sceny do filmów: "Dolina Issy" i "Pan Tadeusz". Na horyzoncie widoczna jest Góra Cisowa, nazywana ze względu na swój kształt Suwalską Fudzijamą. W Smolnikach znajduje się węzeł kilku pieszych i rowerowych szlaków turystycznych.

W budynku szkoły podstawowej znajduje się etnograficzna izba regionalna, w której zobaczyć można dawne przedmioty codziennego użytku. We wsi znajduje się odrestaurowana zabytkowa kapliczka cmentarna z przełomu XVIII i XIX wieku. 

Polecamy wizytę w punkcie widokowym „U Pana Tadeusza”, z którego roztacza się jeden z najpiękniejszych widoków Suwalszczyzny.

Stańczyki

Jest to niewielka wieś o walorach letniskowych, bardzo ładnie położona nad rzeką Błędzianką. Początki wsi sięgają drugiej połowy XVI w., kiedy nazywała się Staciówka. W pobliżu znajdują się słynne "wiadukty północy" największe w Polsce - po których przed wojną biegła kolej. 

Projekt budowy linii kolejowej Gołdap-Żytkiejmy-Gumbin (Gusiew) był gotów na początku XX wieku. Kolej ta miała spełniać funkcje strategiczno - militarne (biegła przy granicy z Polską), przewozowe oraz turystyczne. Do jej budowy przystąpiono w 1907 roku. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej (1912 r.) most północny był wykończony i położono na nim tory. Wojna przerwała prace, ale powrócono do nich w 1923 r. W 1926 r. oddano most południowy oraz 13 pomniejszych mostów i wiaduktów. Most południowy pełnił rolę tarasu widokowego, a jednocześnie zapasowego, na wypadek zbombardowania północnego. W 1927 roku kolej została nareszcie uruchomiona. Pociągi na torze północnym kursowały do 1945 r.

Mosty postawione są nad Błędzianką, łączą dwa brzegi jej pradoliny. Przypominają rzymskie akwedukty. Wysmukłe filary łączą klasyczne łuki przęseł. Przy budowie filarów zastosowano technikę wtapiania w cement kłód drewna. Przęsła natomiast są żelbetowe, tak jak i ażurowe bariery. Długość mostów wynosi 180 m. Po II wojnie światowej Rosjanie rozebrali tory i wywieźli do ZSSR. Na szczęście mosty oszczędzili.

Ścieżka „Doliną Czarnej Hańczy”

Ścieżka rozpoczyna się w Turtulu i prowadzi do jeziora Hańcza. Oznakowana jest kolorem zielonym, długość trasy to 3,5km.

Wędrując wzdłuż doliny rzeki Czarna Hańcza, jednego z najpiękniejszych fragmentów Suwalskiego Parku Krajobrazowego, zaobserwować można wiele form rzeźby polodowcowej: dolinę rzeczną, rynnę lodowcową, oz turtulski, dolinę zawieszoną oraz rezerwat „Głazowisko Bachanowo” . Czarna Hańcza, największa rzeka Suwalszczyzny, swój początek bierze w otulinie Parku, w okolicach wsi Okliny. Jako niewielki strumień, w Starej Hańczy, wpada ona do jeziora Hańcza, które opuszcza w Bachanowie, jako bystry potok o dużym spadku (24 m na odcinku 1,3 km), głośno szumiący pośród licznych głazów leżących w korycie rzeki. Na odcinku od Bachanowa do Turtula dolina rzeki jest wąska, nie przekracza 250 m szerokości i ma ponad 30 m głębokości. Środkiem doliny ciągnie się, na trzykilometrowym odcinku, 13 wydłużonych pagórków. Jest to oz turtulski – najpiękniejszy przykład ozu w Polsce!

Wodziłki

Wodziłki założone zostały w 1788 r. przez Rosjan, którzy pojawili się, szukając schronienia przed prześladowaniami w swojej ojczyźnie. Byli to uchodźcy religijni, zmuszeni do opuszczenia Rosji po reformie ksiąg liturgicznych i rytuałów w prawosławnej Cerkwi, przeprowadzonej w XVII wieku przez patriarchę rosyjskiego Nikona. Część duchowieństwa i wiernych nie zgodziła się na zmiany, co pociągnęło za sobą rozłam Kościoła prawosławnego. Tych, którzy zostali przy starej liturgii i tradycji, nazywano staroobrzędowcami, starowiercami, filiponami, raskolnikami. Staroobrzędowcy ze swoją religią, kulturą i obyczajami to przeniesiony do nas kawałek starej Rosji. Zazwyczaj zajmowali się oni uprawą ziemi, ale głównym źródłem ich utrzymania była obróbka drewna, roboty stolarskie i ciesielskie. W Wodziłkach stoi jeszcze kilka drewnianych domów,zabudowania gospodarcze i parowe łaźnie. Drewniana jest również molenna – świątynia z 1921 roku.

W Wodziłkach można zażyć kąpieli w tzw. czarnej bani. Budynek takiej łaźni, w przeciwieństwie do bani białej, nie posiada komina, a dym z paleniska odprowadzany jest przez okna i drzwi. Banie stoją zazwyczaj przy stawie lub rzece, gdzie zanurzają rozgrzane ciała korzystający z parowej kąpieli.

Starowiercy jeszcze dziś, mimo procesów asymilacyjnych, zachowali wiele oryginalnego kolorytu, przywiązania do dawnych obyczajów, obrzędów i stylu życia. Młodzi ludzie jednak coraz częściej golą brody, piją alkohol, palą papierosy, zawierają małżeństwa z innowiercami.

Wodziłki przed wojną zamieszkiwało około stu rodzin, dziś zostało ich tylko pięć.

Góra Cisowa

Morenowe wzniesienie w kształcie regularnego stożka we wschodniej części Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Dojście od parkingu we wsi Gulbieniszki. Wysokość 256 m n.p.m., 80 metrów od poziomu lustra wody pobliskiego jeziora Kopanego. 

Góra ta stanowi charakterystyczny punkt orientacyjny na obszarze Parku. Uważana jest za symbol Suwalszczyzny. Z wierzchołka Góry Cisowej można podziwiać przepiękną panoramę Suwalskiego Parku Krajobrazowego.

Góra Leszczynowa

Zalesione wzniesienie (272 m n.p.m.), opadające stromym urwiskiem ku jezioru Hańcza we wsi Przełomka. Na szczycie Góry Leszczynowej znajduje się wieża widokowa, z której roztacza się widok na jezioro Hańcza i zagłębienie Szeszupy.

Przełomka swoją nazwę zawdzięcza porastającej dawniej ten teren Puszczy Przełomskiej. Między Mierkiniami i Przełomką przebiegała granica puszcz Przełomskiej i Mereckiej.

W Przełomce znajdują się trzy okazałe drzewa, pomniki przyrody - 2 klony i wiąz, a nad brzegiem jeziora leży pomnikowy głaz (obwód: 6,75 m, wysokość: 1 m). Miejscem wartym odwiedzenia we wsi jest "Galeria Wiejska".

www.galeriawiejska.pl

Góra Zamkowa

Uchodzi za jeden z najpiękniejszych zakątków Suwalszczyzny. Jej bezpośrednie otoczenie to zalesiona Góra Kościelna i Góra Cmentarna oraz cztery jeziora - Szurpiły, Tchliczysko, Jeglówek i Jeglóweczek. Wierzchołek Góry Zamkowej wznosi się ponad 45 m nad powierzchnię otaczających ją jezior i 228,1m nad poziom morza.

Szurpiły zostały założone przez kamedułów wigierskich w 1685 r., na miejscu osady drwali. Dziś jest to niewielka wieś letniskowa, bardzo ładnie położona na polodowcowej wysoczyźnie, przy południowej granicy Suwalskiego Parku Krajobrazowego. 

W okolicach Szurpił występują duże anomalie magnetyczne, spowodowane głębokimi pokładami rud żelaza. Wokół jest bardzo dużo jezior, zwanych ogólnie szurpilskimi. Należą do nich Jeglóweczek, Jeglówek, Tchliczysko, Szurpiły i Kopane. 

Góra Zamkowa oddalona jest od wsi o dwa kilometry. Do dziś można dostrzec - przyglądając się zboczom góry - trzy pierścienie ziemnych wałów obronnych, umocnionych głazami. To pozostałość z bogatej przeszłości historycznej tego miejsca - obok Osinek, Szwajcarii i Żywej Wody jest to największy obiekt archeologiczny Suwalszczyzny. Oczekuje na pełne poznanie i opisanie.

Zachęcamy również do odwiedzenia Izby Pamięci Jaćwieskiej w Szurpiłach!

Kanał Augustowski

Kanał Augustowski należy do najbardziej cennych i popularnych zabytków polskiej kultury technicznej. Był największą inwestycją Królestwa Polskiego XIX wieku. Jest kanałem żeglownym, podziałowym, który łączy dopływ Narwi i Biebrzę z Niemnem. Wykorzystuje obniżenie rynnowe, tworzące pasmo jezior augustowskich oraz doliny rzek - Netty i Czarnej Hańczy. Ma długość 101,3 km, a w Polsce 80 km - z czego 77,5 utrzymanych w stanie pełnej spławności.

Obecnie Kanał Augustowski jest częścią wyjątkowo malowniczego i łatwego szlaku wodnego Czarnej Hańczy. Można wybrać się na rejs statkiem z Augustowa albo jednodniowy spływ kajakowy.

Zapraszamy na wymarzony urlop do Suwałk - atrakcji z pewnością nie zabraknie!